Sunday 21 April 2019

ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਉਰਦੂ ਕੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਤਬਾਹ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੁ ਬਰਬਾਦ ਕਿਸੇ ਕਿਆ?


ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਮਿਆਰੀ ਲਹਿਜਾ ਮਾਝੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੋਂ ਕਾ ਇਲਾਕਾ "ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕਾ ਇਲਾਕਾ" ਹੇ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਡੋਗਰੀ ' ਪਹਾੜੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੋਂ ਕੇ ਇਲਾਕੇ "ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੋਂ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੋਂ ਕੇ "ਸਿਰੇ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ" ਕੇ "ਦਰਮਿਆਨ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ" ਹੈਂ।

ਪੰਜਾਬ ਕੇ "ਸਿਰੇ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ" ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ 01۔ ਪੁਆਧੀ 02۔ ਬਾਨੋ ਅਲੀ 03۔ ਭੱਟੀਆਨੀ 04۔ ਬਾਗੜੀ 05۔ ਲਬਾਨਕੀ 06۔ ਕਾਂਗੜੀ 07۔ ਚਮਬਿਆਲੀ 08۔ ਪੂੰਛੀ 09۔ ਗੂਜਰੀ 10۔ ਆਵ ਇਨਕਾਰੀ 11۔ ਘੀਬੀ 12۔ ਛਾਛੀ 13۔ ਸੋ ਆਈਂ 14۔ ਪਿਸ਼ੌਰੀ/ਪਿਸ਼ਾਵਰੀ 16۔ ਜਾਂਦ ਲੀ / ਰੋਹੀ 17۔ ਧਨੀ 18۔ ਚਕਵਾਲੀ 19۔ ਭੀਰ ਵਿੱਚੀ 20۔ ਥਲੋਚੀ /ਥਲੀ 21۔ ਡੇਰਾ ਵਾਲੀ 22۔ ਬਾਰ ਦੀ ਬੋਲੀ 23۔ ਵਜ਼ੀਰ ਆਬਾਦੀ 24۔ ਰਚਨਵੀ 25۔ ਜਟਕੀ 26۔ ਚਨਾਵਰੀ 27۔ ਕਾਚੀ / ਕਾਛੜੀ 28۔ ਮੁਲਤਾਨੀ 29۔ ਜਾਫ਼ਰੀ/ਖੇਤਰਾਨੀ 30۔ ਰਿਆਸਤੀ / ਬਹਾਵਲਪੁਰੀ 31۔ ਰਾਠੀ / ਚੋਲਸਤਾਨੀ ਬੋਲੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ।

ਮਾਝੀ ਲਹਿਜਾ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਮਰਕਜ਼ੀ ਯਾ ਮਿਆਰੀ ਲਹਿਜਾ ਹੇ ਜੋ ਕਿ ਮਸ਼ਰਕੀ ਪੰਜਾਬ ਔਰ ਮਗ਼ਰਿਬੀ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਦੋਨੋਂ ਹਿੱਸੋਂ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖਣੇ ਕੇ ਲੀਏ ਬੁਨਿਆਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਹੇ। ਮਾਝੀ ਲਹਿਜਾ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ "ਮਾਝਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਤਾ ਹੇ। ਲਫ਼ਜ਼ "ਮਾਝਾ" ਕਾ ਮਤਲਬ "ਮਰਕਜ਼" ਯਾ "ਦਰਮਿਆਨ" ਹੇ. ਮਾਝੇ ਕਾ ਇਲਾਕਾ ਜੁਗ਼ਰਾਫ਼ੀਆਈ ਤੌਰ ਪਰ ਤਾਰੀਖ਼ੀ ਪੰਜਾਬ ਕੇ "ਦਰਮਿਆਨ" ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਮੈਂ ਵਾਕਿਅ ਹੇ.

ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਡੋਗਰੀ ' ਪਹਾੜੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ' ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਮਿਆਰੀ ਲਹਿਜਾ ਮਾਝੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ "ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਰਕਜ਼ੀ ਇਲਾਕੇ" ਔਰ "ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਸਿਰੇ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ" ਕੁ ਮੁਲਾਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਹੈਂ।

ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ' ਮਰਕਜ਼ੀ ਲਹਿਜਾ ਮਾਝੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਸਾਥ ਮੁਨਸਲਿਕ ਰਹਿਣੇ ਔਰ ਬਾਹਮੀ ਮਫ਼ਾਦਾਤ ਕੇ ਲੀਏ ਆਪਸ ਮੈਂ ਸਮਾਜੀ ਸਿਆਸੀ ਤਆਵਨ ਕਰਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਮਜਬੂਰ ਹੈਂ। ਜਬਕਿ ਸਿਰੇ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ' ਮਰਕਜ਼ੀ ਲਹਿਜਾ ਮਾਝੀ ਕੇ ਸਾਥ ਮੁਨਸਲਿਕ ਕਰਨੇ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਸਾਥ ਮੁਨਸਲਿਕ ਰਹਿਣੇ ਔਰ ਬਾਹਮੀ ਮਫ਼ਾਦਾਤ ਕੇ ਲੀਏ ਆਪਸ ਮੈਂ ਸਮਾਜੀ ਸਿਆਸੀ ਤਆਵਨ ਕਰਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਮਜਬੂਰ ਹੈਂ।
ਮਾਝੀ ਲਹਿਜਾ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ 8 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਡੋਗਰੀ ' ਪਹਾੜੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ' ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੁ ਆਪਸ ਮੈਂ ਜੌੜੇ ਹੋਏ ਹੇ। ਇਸ ਲੀਏ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਮਾਝੀ ਲਹਿਜੇ ਔਰ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋਨੇ ਕੀ ਸੂਰਤ ਮੈਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਔਰ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋ ਜਾ ਤੇ ਹੈਂ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜਤਾ ਹੇ।

ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਡੋਗਰੀ ' ਪਹਾੜੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ' ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਨੇ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਤੋ ਮਾਝੇ ਕੁ ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼ ਸੇ ਘੇਰਾ ਹਵਾ ਹੇ। ਜਬਕਿ ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰੇ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ ਕੁ ਮਾਝੇ ਸੇ ਮੁਲਾਣੇ ਕਾ ਕਿਰਦਾਰ ਭੀ ਅਦਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ। ਇਸ ਲੀਏ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਸਿਰੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋਨੇ ਕੀ ਸੂਰਤ ਮੈਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਔਰ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋ ਜਾ ਤੇ ਹੈਂ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜਤਾ ਹੇ।

ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼ ਵਾਕਿਅ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ ਤਾਕਤ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਜਬਕਿ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੋਂ ਵਾਲੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ ਤਹੱਫ਼ੁਜ਼ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ। ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੋਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ ਤਾਕਤ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਜਬਕਿ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੋਂ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ ਤਹੱਫ਼ੁਜ਼ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ। ਇਸ ਲੀਏ;

ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ' ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਔਰ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਅਗਰ ਆਪਸ ਮੈਂ ਮੁਤਹਿਦ ਰਹੀਂ ਔਰ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਤਆਵਨ ਕਰੀਂ ਤੋ; ਪੰਜਾਬ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਰਹਿਤਾ ਹੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਤਾਕਤਵਰ ਰਹਿਤੀ ਹੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਵਾਮ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਰਹਿਤੀ ਹੇ।

ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ' ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਔਰ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਅਗਰ ਆਪਸ ਮੈਂ ਮੁਤਹਿਦ ਨਾ ਰਹੀਂ ਔਰ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਤਆਵਨ ਨਾ ਕਰੀਂ ਤੋ; ਪੰਜਾਬ ਗ਼ੈਰ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਰਹਿਤਾ ਹੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਤਾਕਤਵਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿਤੀ ਹੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਵਾਮ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿਤੀ ਹੇ।

ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਈਸ਼ਤ ਕੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਸੇ ਦੁਨੀਆ ਕੀ ਸਭ ਸੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਖ਼ਿੱਤਾ ਥੀ। ਇਸ ਲੀਏ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਤਹੱਫ਼ੁਜ਼ ਔਰ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਰਕਜ਼ ਕੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕੇ ਔਰ ਜ਼ਰੱਈ ਖ਼ਿੱਤੇ ਕੁ ਬੈਰੂਨੀ ਹਮਲਾ ਆਵ ਰੂੰ ਔਰ ਕਬਜ਼ਾ ਗੀਰੋਂ ਸੇ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਰੱਖਣੇ ਕੇ ਲੀਏ ਬਿਹਤਰੀਨ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੈਂ ਦਿਫ਼ਾ ਕਰਨੇ ਕਾ ਅਹਿਤਮਾਮ ਕੀਹ ਹੇ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੇ ਅਫ਼ਰਾਦ ਕਾ ਆਪਸ ਮੈਂ ਸਮਾਜੀ ਰਬਤ ਜ਼ਬਤ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣੇ ਕਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਹ ਹੇ। ਤਾਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ ਮਈਸ਼ਤ ਕੇ ਸਾਥ ਸਾਥ ਜ਼ਬਾਨ ' ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਔਰ ਸਕਾਫ਼ਤ ਭੀ ਫ਼ਰੋਗ਼ ਪਾਏ। ਮੁਆਸ਼ੀ ਤੌਰ ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਇਕ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਖ਼ਿੱਤਾ ਰਹੇ ਔਰ ਸਮਾਜੀ ਤੌਰ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੌਮ ਰਹੇ।

1022 ਮੈਂ ਮਹਿਮੂਦ ਗ਼ਜ਼ਨਵੀ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ ਕਬਜ਼ੇ ਸੇ ਲੇਕਰ 1799 ਮੈਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਹਕੂਮਤ ਬਹਾਲ਼ ਕਰਨੇ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ ਬੈਰੂਨੀ ਹਮਲਾ ਆਵ ਰੂੰ ਕੀ ਹਕੂਮਤ ਰਹੀ। ਬੈਰੂਨੀ ਹਮਲਾ ਆਵਰ ਪੰਜਾਬ ਪਰ ਹਕੂਮਤ ਭੀ ਕਰਤੇ ਰਹੇ ਔਰ ਪੰਜਾਬ ਮੈਂ ਲੋਟ ਮਾਰ ਭੀ ਕਰਤੇ ਰਹੇ। ਲੇਕਿਨ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰ 777 ਸਾਲ ਤੱਕ ਬੈਰੂਨੀ ਹਮਲਾ ਆਵ ਰੂੰ ਕੀ ਹੁਕਮਰਾਨੀ ਔਰ ਲੋਟ ਮਾਰ ਕੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੰਜਾਬ ਇਕ ਰਿਹਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ' ਪੰਜਾਬੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ' ਪੰਜਾਬੀ ਸਕਾਫ਼ਤ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਰਹੀ। ਇਸ ਲੀਏ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕਾ ਤਸ਼ੱਖ਼ੁਸ਼ ਬਰਕਰਾਰ ਰਿਹਾ। ਜਿਸਕੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਤਾਕਤਵਰ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਵਾਮ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਰਹੀ।

ਲੇਕਿਨ 1837 ਮੈਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੇ ਇੰਤਕਾਲ ਕੇ ਬਾਅਦ 1846 ਮੈਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਸ਼ਮਾਲ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਡੋਗਰੀ ਲਹਿਜੇ ਕੇ ਜਮੋਂ ਵਾਲੇ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਲਹਿਜੇ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੋਂ ਕੁ ਪੰਜਾਬ ਸੇ ਅਲੱਗ ਕਰਕੇ ਜਮੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਕੀ ਰਿਆਸਤ ਤਕਸ਼ਕੀਲ ਦੇ ਕਰ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਆ। ਜਬਕਿ ਡੋਗਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕੁ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨੇ ਔਰ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨ ਕੁ ਮਸਲਤ ਕਰਨੇ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੁ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਆ। ਇਸ ਅਮਲ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜਾ ਡੋਗਰੀ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੂਗਏ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜਾ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ 8 ਕੇ ਬਜਾਏ 6 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ' ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹੀਂ ਮਾਝਾ ਤਾਕਤ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤਾ ਰਿਹਾ ਔਰ ਮਾਝੇ ਸੇ ਮੁਨਸਲਿਕ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ 6 ਇਲਾਕੇ ਮਾਝੇ ਕੁ ਤਹੀਜ਼ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਰਹੇ।

1947 ਮੈਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਜਨੂਬ ਮਸ਼ਰਿਕ ਔਰ ਮਸ਼ਰਿਕ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਮਾਲਵੀ ਔਰ ਦੋਆਬੀ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੁ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਕਰਕੇ ਮਸ਼ਰਕੀ ਪੰਜਾਬ ਕਾ ਸੂਬਾ ਤਕਸ਼ਕੀਲ ਦੇ ਕਰ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਮਜ਼ੀਦ ਤਬਾਹ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੁ ਮਜ਼ੀਦ ਬਰਬਾਦ ਕਿਆ। ਇਸ ਅਮਲ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜਾ ਮਾਲਵੀ ਔਰ ਦੋਆਬੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੂਗਏ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜਾ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ 5 ਕੇ ਬਜਾਏ 3 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ; ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹੀਂ ਮਾਝਾ ਤਾਕਤ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤਾ ਹੇ ਔਰ ਮਾਝੇ ਸੇ ਮੁਨਸਲਿਕ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ 3 ਇਲਾਕੇ ਮਾਝੇ ਕੁ ਤਹੀਜ਼ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ।

ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਤਕਸੀਮ ਦਰ ਤਕਸੀਮ ਕੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਤਾਰੀਖ਼ੀ ਪੰਜਾਬ ਚੂੰਕਿ ਤਬਾਹ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੇ ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰ 1877 ਸੇ ਉਰਦੂ ਕੇ ਤਸੱਲੁਤ ਕੇ ਸਬੱਬ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਆਪਣੀ ਜ਼ਬਾਨ ' ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਔਰ ਸਕਾਫ਼ਤ ਕੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੂਜਾਨੇ ਕੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਬਰਬਾਦ ਹੂਚਕੀ ਹੇ। ਇਸ ਲੀਏ ਅਬ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਮੈਂ ਆਬਾਦ ਯਾ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਣੇ ਵਾਲੇ ਬਲੋਚ ' ਪਠਾਣ ਔਰ ਅਰਬੀ ਨਜ਼ਾਦ ਗਿਲਾਨੀ ' ਕੁਰੈਸ਼ੀ ' ਅੱਬਾਸੀ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਤਕਸੀਮ ਕਰਕੇ ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਬਨਾਣੈ ਕੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹੈਂ। ਤਾਕਿ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਥਲੋਚੀ / ਥਲੀ ਔਰ ਡੇਰਾ ਵਾਲੀ ਜਬਕਿ ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਮੁਲਤਾਨੀ ਔਰ ਰਿਆਸਤੀ / ਬਹਾਵਲਪੁਰੀ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ ਪਰ ਮੁਸ਼ਤਮਿਲ ਸੂਬਾ ਬਣਾ ਕਰ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਮਜ਼ੀਦ ਤਬਾਹ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੁ ਮਜ਼ੀਦ ਬਰਬਾਦ ਕੀਆ ਜਾਏ।

ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਬਨਾਣੈ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜਾ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਥਲੋਚੀ / ਥੱਲਿਓ ਡੇਰਾ ਵਾਲੀ ਔਰ ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਰਿਆਸਤੀ / ਬਹਾਵਲਪੁਰੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋ ਜਾਈਂ ਗੇ। ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜੇਗਾ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ 3 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ ਕੇ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਲਹਿਜੇ ਕਾ ਮੁਕੰਮਲ ਇਲਾਕਾ ਰਹੇਗਾ। ਜਬਕਿ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ਔਰ ਝਨਗੋਚੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ ਕੁਛ ਇਲਾਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹੀਂਗੇ ਔਰ ਕੁਛ ਇਲਾਕੇ ਨਏ ਬਣਨੇ ਵਾਲੇ ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਕਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਈਂਗੇ। ਜਬਕਿ ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਪਰ ਬਲੋਚ ' ਪਠਾਣ ਔਰ ਅਰਬੀ ਨਜ਼ਾਦ ਗਿਲਾਨੀ ' ਕੁਰੈਸ਼ੀ ' ਅੱਬਾਸੀ ਕਾ ਸਿਆਸੀ ' ਸਮਾਜੀ ' ਮੁਆਸ਼ੀ ਔਰ ਇੰਤਜ਼ਾਮੀ ਤਸੱਲੁਤ ਕਾਇਮ ਹੋਜਾਏਗਾ

ਲੇਕਿਨ 1837 ਮੈਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੇ ਇੰਤਕਾਲ ਕੇ ਬਾਅਦ 1846 ਮੈਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਕੇ ਸ਼ਮਾਲ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜੇ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਡੋਗਰੀ ਲਹਿਜੇ ਕੇ ਜਮੋਂ ਵਾਲੇ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਲਹਿਜੇ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੋਂ ਕੁ ਪੰਜਾਬ ਸੇ ਅਲੱਗ ਕਰਕੇ ਜਮੋਂ  ਕਸ਼ਮੀਰ ਕੀ ਰਿਆਸਤ ਤਕਸ਼ਕੀਲ ਦੇ ਕਰ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਆ। ਜਬਕਿ ਡੋਗਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕੁ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨੇ ਔਰ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨ ਕੁ ਮਸਲਤ ਕਰਨੇ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕੁ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਆ। ਇਸ ਅਮਲ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕਾ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜਾ ਡੋਗਰੀ ਔਰ ਪਹਾੜੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੂਗਏ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜਾ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ 8 ਕੇ ਬਜਾਏ 6 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ; ਮਾਲਵੀ ' ਦੋਆਬੀ ' ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਹਿੰਦਕੋ ' ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹੀਂ ਮਾਝਾ ਤਾਕਤ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤਾ ਰਿਹਾ ਔਰ ਮਾਝੇ ਸੇ ਮੁਨਸਲਿਕ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ 6 ਇਲਾਕੇ ਮਾਝੇ ਕੁ ਤਹੀਜ਼ ਫ਼ਰਾਹਮ ਕਰਤੇ ਰਹੇ।

ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਜਮੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਕੁ ਪੰਜਾਬ ਸੇ ਅਲੱਗ ਕਰਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ 1849 ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਪੁਰ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ 1877 ਸੇ ਪੰਜਾਬ ਮੈਂ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨ ਕੁ ਮਸਲਤ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ' ਪੰਜਾਬੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ' ਪੰਜਾਬੀ ਸਕਾਫ਼ਤ ਕੁ ਮਜ਼ੀਦ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਿਆ। ਜਿਸਕੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਵਾਮ ਬਦਹਾਲ ਹੋਣੇ ਲੱਗੀ। ਜਬਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੁ ਭੀ ਮਜ਼ੀਦ ਤਬਾਹ ਕਰਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਪੰਜਾਬ ਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਕੁ ਤਕਸੀਮ ਦਰ ਤਕਸੀਮ ਕਰਨੇ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਭੀ ਜਾਰੀ ਰੁੱਖਾ।

ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਬਨਾਣੈ ਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਿਜਾ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਥਲੋਚੀ / ਥੱਲਿਓ ਡੇਰਾ ਵਾਲੀ ਔਰ ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਿਜੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਰਿਆਸਤੀ / ਬਹਾਵਲਪੁਰੀ ਬੋਲਣੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਸੇ ਅਲੱਗ ਹੋ ਜਾਈਂ ਗੇ। ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਕੇ ਦੀਗਰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਜੈਲੀ ਲਹਜੋਂ ਔਰ ਇਲਾਕੋਂ ਸੇ ਭੀ ਲਾਤਾਲਕ ਹੋਣਾ ਪੜੇਗਾ। ਜਬਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ 3 ਜ਼ਿਮਨੀ ਲਹਜੋਂ ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ' ਝਨਗੋਚੀ ਕੇ ਇਲਾਕੋਂ ਕੇ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਲਹਿਜੇ ਕਾ ਮੁਕੰਮਲ ਇਲਾਕਾ ਰਹੇਗਾ। ਜਬਕਿ ਸ਼ਾਹਪੁਰੀ ਔਰ ਝਨਗੋਚੀ ਲਹਜੋਂ ਕੇ ਕੁਛ ਇਲਾਕੇ ਮਾਝੇ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹੀਂਗੇ ਔਰ ਕੁਛ ਇਲਾਕੇ ਨਏ ਬਣਨੇ ਵਾਲੇ ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਕਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਈਂਗੇ। ਜਬਕਿ ਸਰਾਈਕੀ ਸੂਬਾ ਯਾ ਜਨੂਬੀ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ ਪਰ ਬਲੋਚ ' ਪਠਾਣ ਔਰ ਅਰਬੀ ਨਜ਼ਾਦ ਗਿਲਾਨੀ ' ਕੁਰੈਸ਼ੀ ' ਅੱਬਾਸੀ ਕਾ ਸਿਆਸੀ ' ਸਮਾਜੀ ' ਮੁਆਸ਼ੀ ਔਰ ਇੰਤਜ਼ਾਮੀ ਤਸੱਲੁਤ ਕਾਇਮ ਹੋਜਾਏਗਾ

(Transliteration from Urdu script to Gurmukhi Script by Mohindar Singh)

انگریز نے اردو کے ذریعے پنجاب کو تباہ اور پنجابی قوم کو برباد کیسے کیا؟

No comments:

Post a Comment