پنجابیاں دا سیاسی شعور ودھانا پینا اے۔

پاکستان نوں بنان ویلے مسلمان پنجابی دی سکھ پنجابی نال لڑائی ' پنجابی ھون دے کرکے نئیں مسلمان ھون دے کرکے ھوئی تے شروع وی پنجاب چوں نئیں ' پنجاب توں باروں ' مسلمان تے ھندو دی لڑائی دے کرکے ھوئی۔

دھرم نوں بنیاد بنا کے جے پنجابی دی گل کیتی جاوے تے مسلمان پنجابی سب توں بوھتے نے 56٪. اس تو بعد ھندو پنجابی نے 26٪. سکھ پنجابی تے ھین ای 14٪. جد کہ عیسائی پنجابی صرف 4٪ نے۔

ھن گل سمجھ نئیں آندی کہ ونڈ توں پہلوں فساد پنجاب توں باروں شروع ھویا تے او وی مسلمان تے ھندو دا پر مارے 20 لکھ پنجابی گئے۔ او وی مسلمان پنجابی تے سکھ پنجابی ' نالے پنجاب وچ؟

 پنجاب وچ ھندو پنجابی تے سکھ پنجابی نالوں بوھتے سن۔ برٹش انڈیا وچ لڑائی وی اصل وچ مسلمان تے ھندو دی ای شروع ھوئی سی۔ او وی پنجاب توں بار۔ برٹش انڈیا دی ونڈ توں بعد وی اک ملک ھندو دا بننا سی تے دوجا مسلمان دا۔ ایس لئی پنجاب وچ وی لڑنا مسلمان پنجابی نوں تے ھندو پنجابی نوں چائی دا سی؟ سکھ پنجابی تے مسلمان پنجابی آپس وچ کیوں لڑ پئے؟

اے گل سمجھ آندی نئیں۔ ایس لئی پرانیاں گلاں نوں چھڈ کے ھن اے گل کرنی چائی دی اے کہ مسلمان پنجابی نوں ھن کرنا کی چائی دا اے؟

 گل اے وے کہ ' مسلمان پنجابی ' پنجابی قوم دا 56٪ بندا اے۔ پر 44٪ غیر مسلمان پنجابی سانوں ایس لئی وارا نئیں کھاندا کہ ایس نال مذھب دے کرکے ساڈی نئیں بن سکی۔

مسلمان پنجابی ' پاکستان دا 60٪ بندا اے۔ پر 40٪ مسلمان غیر پنجابی نوں اسیں ایس لئی وارا نئیں کھاندے کہ اسیں پنجابی آں۔

پنجاب دی ونڈ توں بعد ھن پہلے جئی گل تے ھو نئیں سکدی۔ مسلمان پنجابی تے سکھ پنجابی کول ھن اپنا اپنا ملک اے ' رینا تے انا نے ھن اپنے اپنے پاسے ای اے۔ کٹھے نہ سئی گوانڈای بن کے ای سئی۔

اے وی مسلمان پنجابی دا مسئلہ نئیں۔ سکھ پنجابیاں دی مرضی اے کہ ھندوستان وچ رین یا آزاد ھو کے مسلمان پنجابیاں دے گوانڈی بن کے رین یا مسلمان پنجابیاں نال رل مل جان تے پنجاب نوں پہلوں وانگر فراک سیکولر دیش تے پنجابی قوم نوں اک سیکولر قوم بنان لئی مسلمان پنجابی قوم پرستاں دے موڈے نال موڈا جوڑ لین۔

 ھندو پنجابی اک تے کھلریا ھویا اے۔ دوجا او پنجابی توں بوھتا ھندو اے تے بولنا وی پنجابی دے بجائے ھندی ای پسند کردا اے۔ تیجا ھندو پنجابی نال مسلمان پنجابی دا گوانڈ وی نئیں لگدا۔ ایس کرکے ھندو پنجابی نے اگے کی کرنا اے؟ اے ھندو پنجابیاں دا مسئلہ اے۔

باقی رہ گئے عیسائی پنجابی۔ اک تے عیسائی پنجابی اھلِ کتاب ھون دے کرکے دیندار ای نے تے دوجا مسلمان پنجابیاں نال رلے ملے ھوئے نے۔

ایس ویلے مسلمان پنجابی نوں مسئلہ اے نئیں کہ گریٹر پنجاب بنے یا نہ بنے یا مسلمان پنجابی تے سکھ پنجابی اک ھو جان۔

مسئلہ اے وے کہ پہلوں مسلمان پنجابی ' پنجاب نوں سمبھالے۔ پنجابی زبان ' تہذیب ' ثقافت نوں وادھا دے کے مسلمان پنجابی نوں سماجی طور تے مظبوط کرے۔ مسلمان پنجابیاں نوں معاشی طور تے مظبوط بنان دے منصوبے بنائے۔ پنجاب دی اقتصادی ترقی دے منصوبے بنائے۔ پر اے کم مسلمان پنجابیاں وچ سیاسی شعور تے مسلمان پنجابیاں دے  سیاسی طور تے مظبوط ھوئے بغیر نئیں ھو سکدے۔

 پاکستان وچ پنجابیاں دے غیر پنجابی مسلماناں نال کیس طراں دے تعلقات ھونے چائی دے نے تے گوانڈ وچ جیڑے غیر مسلمان پنجابی نے ' اناں نال کیس طراں دے تعلقات ھونے چائی دے نے؟ اے وی مسلمان پنجابیاں وچ سیاسی شعور تے مسلمان پنجابیاں دے سیاسی طور تے مظبوط ھوئے بغیر نئیں ھو سکدا۔

اک گل پنجابیاں نوں اے وی یاد رکھنی چائی دی اے کہ بین الاقوامی طاقتاں دے کھیل دا اثر وی قوماں تے پیندا اے۔

ایس ویلے وی پنجاب دے اگے پچھے بین الاقوامی طاقتاں دا کھیل ھو ریا اے۔ ھر کسے دا اپنا اندازہ ھوندا اے۔ میرے اندازے دے مطابق ایس کھیل دے نتیجے وچ یا تے بلوچستان نوں پاکستان تو وکھرا کر دتا جانا اے یا فر کشمیر تے ھندوستانی پنجاب نے ھندوستان تو وکھرے ھو کے پاکستان نال الحاق کر لینا اے۔

ھووے جو وی پر ایس ھون نا ھون وچ سب توں وڈا کردار مسلمان پنجابی دا ای ھونا اے۔ ایس لئی پنجابیاں نوں جوش دے نال نئیں حوش نال کم لینا پینا اے۔ صرف مسلمان پنجابی نوں ای نئیں ' عیسائی پنجابی ' ھندو پنجابی تے سکھ پنجابی نوں وی حوش نال کم لینا پینا اے۔ پر ایدھے لئی وی پنجابیاں وچ سیاسی شعور تے پنجابیاں دا سیاسی طور تے مظبوط ھونا بوھت ضروری اے۔

پاکستان بنن تو پہلوں وی بین الاقوامی کھیل ھویا سی ' جیس دے کرکے پاکستان بنیا۔ پر اوس ویلے وی پنجابیاں نے جوش ای وکھایا ' حوش نال کم نہ لیتا۔ ایس کرکے ای اے 20 لکھ پنجابی مروا بیٹھے ' 2 کروڑ پنجابی دربدر کروا بیٹھے ' پنجاب وی ونڈوا بیٹھے۔ فائدھ یا تے غیر پنجابی ھندو چک گئے تے یا غیر پنجابی مسلمان۔

 مسلمان پنجابی  68 ورھیاں تو پاکستان نوں بچان وچ وی لگے ریندے نے تے بنان وچ وی۔ پر فے وی پاکستان توں بار دے دشمن تے اپنے تھاں ' پر اے غیر پنجابی مسلمان پاکستانی وی' اک پاسے پنجاب تے پنجابیاں نوں گالاں کڈھدے ریندے نے تے دوجے پاسے اے غیر پنجابی مسلمان پاکستانی ' پنجاب تے پنجابیاں دیاں جڑاں وڈھن وچ لگے ریندے نے۔ وجہ ایس دی اے وے کہ پنجابیاں وچ ھجے تک نہ سیاسی شعور اے تے نہ پنجابی ھجے تک سیاسی طور تے مظبوط ھویا اے۔

پنجابی نے ذراعت ' ھنرمندی ' تجارت ' صنعت ' سول بیوروکریسی تے ملٹری بیوروکریسی دے شعبے وچ مھارت حاصل کرکے اپنے آپ نوں مضبوط کیتا اے تے صحافت دے شعبے وچ مھارت حاصل کرکے اپنے آپ نوں مضبوط کر ریا اے۔ سیاست دے شعبے وچ ھجے تک پنجابی نے مھارت حاصل نئیں کیتی۔ ایس لئی ھجے تک سیاست دے شعبے وچ پنجابی مضبوط نئیں اے۔

ذراعت ' ھنرمندی ' تجارت ' صنعت ' سول بیوروکریسی تے ملٹری بیوروکریسی دے شعبے دا تجربہ رکھن والے پنجابی سیاسی ذھن ای نئیں رکھدے۔ ایس لئی جد سیاست کردے نے تے سیاست دے ناں تے کاروبار کردے نے یا فے نوکری ای کردے نے۔ ایس لئی نہ پنجابیاں دے سماجی ' پنجاب دے اقتصادی ' پنجاب تے پنجابیاں دے معاشی تے سیاسی حق دی گل کردے نے۔ نہ پنجاب دی تعلیمی زبان پنجابی کرن دی گل کردے نے۔ نہ پنجاب دی سرکاری زبان پنجابی کرن دی گل کردے نے۔ نہ آپ وی پنجاب دے دفتراں تے پنجاب دی اسمبلی وچ پنجابی زبان وچ گل کردے نے۔ نہ اے گل کردے نے کہ پاکستان وچ پنجابیاں دے غیر پنجابی مسلماناں نال کیس طراں دے تعلقات ھونے چائی دے نے تے گوانڈ وچ جیڑے غیر مسلمان پنجابی نے ' اناں نال کیس طراں دے تعلقات ھونے چائی دے نے؟

سیاسی ذھن نہ ھون دے کرکے ' سیاسی سوچ نہ ھون دے کرکے ' سیاسی حکمت عملی نہ ھون دے کرکے ' غیر سیاسی ذھن والے پنجابی ' سیاست کرن لئی ' سیاسی اثر و رسوخ حاصل کرن لئی ' مال خرچ کردے نے یا فے برادری تے علاقے دی بنیاد تے ووٹ لیندے نے تے پنجابی قوم نوں برادریاں تے علاقیاں وچ ونڈدے نے۔ ایس لئی جیس طراں پنجابی نے ذراعت ' ھنرمندی ' تجارت ' صنعت ' سول بیوروکریسی تے ملٹری بیوروکریسی دے شعبے وچ مھارت حاصل کرکے اپنے آپ نوں مضبوط کیتا اے تے صحافت دے شعبے وچ مھارت حاصل کرکے اپنے آپ نوں مضبوط کر ریا اے۔ اوسے طراں سیاست دے شعبے وچ وی مھارت حاصل کرکے سیاست دے شعبے وچ وی پنجابی نوں مضبوط ھونا پینا اے تے پنجابیاں وچ سیاسی شعور ودھانا پینا اے۔

پنجابیاں نوں اے سمجھنا پینا اے کہ سیاست دا کھیل تن طراں دے بندے کھیل سکدے نے تے باقی تماشبین یا رولا پان والے ھوندے نے۔

سیاست دا کھیل؛

1۔ اک تے او کھیل سکدے نے جنہاں نوں سیاسی پروگرام بنانا آندا ھووے۔

2۔ دوجے او کھیل سکدے نے جنہاں نوں بنائے گئے سیاسی پروگرام تے عمل کروانا آندا ھووے۔

3۔ تیجے او کھیل سکدے نے جنہاں دا عوام نال رابطہ ھووے تے او بنائے گئے کسے سیاسی پروگرام دے اتے عوام نوں کٹھا کر سکن۔