Wednesday, 22 January 2020

پنجابی زبان دا شاھپوری لہجہ

شاھپوری لہجے دا علاقہ مغرب والے پاسیوں ماجھی لہجے دے علاقے نال جڑدا اے۔ اے علاقہ پاکستانی پنجاب دے ضلعے سرگودھا تے خوشاب نے. جد کہ شاھپوری لہجہ میانوالی ' بھکر ' اٹک ' چکوال ' ڈیرہ غازی خان تے ڈیرہ اسماعیل خان دے کچھ حصیاں وچ وی بولیا جاندا اے۔ شاھپوری لہجہ دا ناں ضلع شاہ پور (جیہڑا ھن ضلع سرگودھا دی اک تحصیل اے) توں لتا گیا اے۔ شاھپوری لہجہ پنجابی دے سب توں پرانے لہجیاں چوں اک اے۔ شاھپوری لہجہ نوں ماجھی ' پوٹھوھاری تے جھنگوچی لہجیاں دا مکسچر آکھیا جاسکدا اے۔ اے لہجہ چناب دریا دے مغرب والے پاسے جہلم دریا نوں پار کرکے سندھ دریا دے کنارے تک بولیا جاندا اے۔

پنجابی زبان دے شاھپوری لہجہ دے ذیلی لہجے

1۔ دھنی پنجابی لہجہ

دھنی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے مرکزی علاقے ماجھے دے مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے ضلع چکوال ' جہلم تے اٹک وچ بولیا جاندا اے۔ دھنی لہجہ دا ناں ضلع چکوال دی وادیء دھن توں لتا گیا اے۔ ایس علاقے نوں دھنی دا علاقہ آکھیا جاندا اے۔

2۔ چکوالی پنجابی لہجہ

چکوالی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے مرکزی علاقے ماجھے دے مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے ضلع چکوال وچ بولیا جاندا اے۔ چکوال دا علاقہ شمال والے پاسیوں ضلع راولپنڈی ' جنوب والے پاسیوں ضلع جہلم ' مشرق والے پاسیوں خوشاب تے مغرب والے پاسیوں میانوالی نال ملدا اے۔

3۔ بھیروچی پنجابی لہجہ

بھیروچی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے مرکزی علاقے ماجھے دے مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے ضلع سرگودھا دے شہر بھیرہ وچ بولیا جاندا اے۔ اے پنچاب دا بوھت پرانا شہر اے۔ 326 قبل مسیح وچ سکندر اعظم دی راجہ پورس نال لڑائی ویلے اوس دا مشہور گھوڑا "بیوس فیلس" ماریا گیا سی۔ بیوس فیلس نوں پرانی زبان سنسکرت وچ بھیرہ کہندے نے۔ سکندر نوں اوس دی موت دا بڑا دکھ ہویا تے اوس نے گھوڑے دے ناں تے شہر دی بنیاد رکھی۔ مشہور چینی سیاح فاھیان نے اپنے سفرنامے وچ بھیرہ شہر دا ذکر کیتا اے۔ مغل بادشاہ ظہر الدین بابر نے اپنی سوانح "تزک بابری" وچ بھیرہ دا ذکر کیتا اے۔ 1300 سال پہلے بھیرہ علم تے فن سکھن دا بڑا ودھیا تھاں سی۔ لوکی ایتھے طب دا علم تے جغرافیہ دا علم سکھن لئی دور دور توں آندے سن۔ اے سرزمین صو فیاں دی آماجگاہ وی رئی اے۔ بھیرہ دے کرکے ای ایس لہجے نوں بھیروچی لہجے دا ناں دتا گيا اے۔

4۔ تھلوچی /تھلی پنجابی لہجہ

تھلوچی /تھلی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری تے پنجابی زبان دے ضمنی لہجے جھنگوچی دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے وچکال والے علاقے ماجھے دے مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے صحرائے تھل وچ بولیا جاندا اے. اے لہجہ دریائے سندھ دے مشرق والے پاسے ضلع بھکر ' ضلع لیہ ' ضلع مظفرگڑھ وچ بولیا جاندا اے تے مغرب والے پاسے صوبہ خیبر پختونخوا دے ڈیرہ اسماعیل خان ' بنوں تے ٹانک ضلعیاں وچ بولیا جاندا اےـ

5۔ ڈیرہ والی پنجابی لہجہ

ڈیرہ والی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری تے پنجابی زبان دے ضمنی لہجے جھنگوچی دے ذیلی لہجے تھلوچی / تھلی دا مکسچر اے۔ اے لہجہ پنجاب دے وچکال والے علاقے ماجھے دے جنوب مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے پنجاب دے ضلع ڈیرہ غازی خان ’ راجن پور تے خیبر پختونخوا دے ضلع ڈیرہ اسماعیل خان وچ بولیا جاندا اے۔

6۔ جاندلی / روھی پنجابی لہجہ

جاندلی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری تے جھنگوچی دے ذیلی لہجہ تھلوچی / تھلی تے پنجابی زبان دے ضمنی لہجے پوٹھوھاری دے ذیلی لہجہ چھاچھی دا مکسچر لہجہ اے۔ ایس نوں روھی وی آکھیا جاندا اے۔ اے لہجہ پنجاب دے مرکزی علاقے ماجھے دے مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے تحصیل جنڈ تے میانوالی ضلعے وچ بولیا جاندا اے۔

7۔ جافری/کھیترانی پنجابی لہجہ

جافری/کھیترانی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری ' پنجابی زبان دے ضمنی لہجے شاھپوری تے جھنگوچی دے ذیلی لہجے تھلوچی / تھلی دے مکسچر لہجے ڈیروالی وچ بلوچی تے سندھی دے رلن دے کرکے وجود وچ آیا۔ ایس لئی اے لہجہ ڈیروالی توں وکھ لگدا اے۔ اے لہجہ پنجاب دے مرکزی علاقے ماجھے دے جنوب مغرب والے پاسے بلوچستان دے ضلع موسیٰ خیل تے بارکھان وچ بولیا جاندا اے۔

No comments:

Post a Comment