پنجابی زبان دا ھندکو لہجہ

ھندکو لہجے دا علاقہ شمال مغرب والے پاسیوں ماجھی لہجے دے علاقے نال جڑدا اے۔ اے علاقہ صوبہ پنجاب دا ضلع اٹک تے خیبر پختونخوا دے ضلعے ایبٹ آباد ' مانسہرہ ' ہری پور ' بٹگرام ' نوشہرہ ’ پشاور ' کوھاٹ نے. جد کہ ھندکو لہجہ پوٹھوہار تے آزاد کشمیر دے علاقیاں پونچھ ' باغ ' نیلم ' مظفر آباد وغیرہ وچ وی بولیا جاندا اے۔ ھندکو لہجہ شمالی ھندوستان تے افغانستان دے ہندکی علاقیاں وچ وی بولیا تے سمجھیا جاندا اے۔ ھندکو بولن والے ھندکوان اکھواندے نے پر ہزارہ ڈویژن دے علاقیاں ہری پور' ایبٹ آباد تے مانسہرہ وچ اناں نوں ہزارہ ڈویژن دی نسبت دے کرکے ہزارے وال آکھیا جاندا اے۔ پشاور شہر وچ ایس زبان نوں بولن والے آں نوں پشاوری یا خارے دے ناں نال سدیا جاندا اے جیس دا مطلب پشاور شہر دے آبائی ھندکوان اے۔ آکھیا جاندا اے کہ پاکستان آزاد ہون توں پہلوں ریاست امب تے تنولی قبیلہ دی حکمرانی سی تے ھندکو ایتھے سو فیصد بولی جاندی سی۔ ھن وی خیبرپختونخوا وچ ھندکو بولن والا سب توں وڈا قبیلہ تنولی اے۔ لفظ ھندکو دا لفظی مطلب ہند دے پہاڑ نے۔ اے ناں فارس دے علاقیاں وچ سارے ہمالیہ دے پہاڑاں لئی ورتیا جاندا اے۔ فارسی زبان وچ لفظ "ھند" دا مطلب دریائے سندھ نال جڑے علاقے تے "کو" دا مطلب پہاڑ لتا جاندا اے۔ ھندکو نوں ایس دے کرکے ای ھندوستان دی زبان نال جوڑیا جاندا اے۔ ھندکو دا ناں پرانے یونانی علمی حلقیاں وچ وی ملدا اے۔ جیس توں مراد ھن دے شمالی پاکستان تے مشرقی افغانستان دے پہاڑی سلسلے لئے جاندے نے۔ 1920ء وچ ماھر لسانیات گریسن نے ھندکو نوں مغربی پنجابی (لہندا) دا اک لہجہ آکھیا۔ ھندکو لہجے نوں اک وکھ زُبان ہون دا دعویٰ وی کیتا جاندا اے۔ جیہڑا کہ صحیح نئیں اے۔

پنجابی زبان دے ھندکو لہجہ دے ذیلی لہجے

1۔ پشوری/پشاوری پنجابی لہجہ

پشوری/پشاوری لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے ھندکو دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے وچکال والے علاقے ماجھے دے شمال مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے خیبر پختونخوا دے شہر پشاور وچ بولیا جاندا اے۔ پشاور شہر وچ ایس زبان نوں بولن والے آں نوں پشاوری یا خارے دے ناں نال سدیا جاندا اے جیس دا مطلب پشاور شہر دے آبائی ھندکوان لے آ جاندا اے۔

2۔ کوھاٹی پنجابی لہجہ

کوھاٹی لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے ھندکو دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے وچکال والے علاقے ماجھے دے شمال مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے خیبر پختونخوا دے ضلع کوھاٹ وچ بولیا جاندا اے۔ کوھاٹ شہر وچ ایس زبان نوں بولن والے آں نوں کوھاٹی دے ناں نال سدیا جاندا اے جیس دا مطلب کوھاٹ شہر دے آبائی ھندکوان لے آ جاندا اے۔

3۔ سوائیں پنجابی لہجہ

سوائیں لہجہ پنجابی زبان دے ضمنی لہجے ھندکو دا ذیلی لہجہ اے۔ اے لہجہ پنجاب دے وچکال والے علاقے ماجھے دے شمال مغرب والے پاسے پنجاب دے سرے دے علاقے ضلع اٹک دی وادی سواں وچ بولیا جاندا اے۔ سوائیں لہجہ دا ناں وادی سواں دے کرکے اے۔ اے وادی سواں دریا دے شمال وچ اے۔ ایس وادی وچ بڑی وڈی تعداد وچ ندی آں تے نالے وینہدے نے جیہڑے سارے دے سارے سوان دریا وچ شامل ہو جاندے نے۔ انہاں ندی آں تے نالیاں دے کرکے ایتھے دی زمین کٹی پھٹی تے نا ہموار اے۔ ہموار تے کاشت دے قابل اراضی بہت گھٹ اے۔